Wstęp

Inwestycje w odnawialne źródła energii (OZE) to nie tylko krok w stronę zrównoważonego rozwoju, ale również sposób na zmniejszenie kosztów energii w gospodarstwach domowych i przedsiębiorstwach. Jednak początkowy koszt takich inwestycji może stanowić barierę dla wielu potencjalnych inwestorów. Na szczęście w Polsce dostępnych jest wiele programów wsparcia finansowego, które mogą znacząco obniżyć koszty początkowe i poprawić rentowność inwestycji w OZE.

W niniejszym artykule przedstawiamy kompleksowy przegląd dostępnych w 2023 roku dotacji, pożyczek preferencyjnych i ulg podatkowych dla osób fizycznych, przedsiębiorców i innych podmiotów zainteresowanych inwestycjami w zieloną energię.

Programy dotacyjne dla gospodarstw domowych

Program "Mój Prąd 5.0"

"Mój Prąd" to flagowy program dopłat do mikroinstalacji fotowoltaicznych dla gospodarstw domowych. Piąta edycja programu, która ruszyła w 2023 roku, wprowadziła kilka istotnych zmian w porównaniu do poprzednich edycji.

Najważniejsze informacje o programie "Mój Prąd 5.0":

  • Budżet programu: 400 mln złotych
  • Termin naboru: od 22 kwietnia 2023 do wyczerpania środków
  • Maksymalna moc instalacji: do 10 kWp
  • Wysokość dofinansowania dla samej fotowoltaiki: do 6 000 zł
  • Wysokość dofinansowania dla fotowoltaiki z magazynem ciepła: do 7 000 zł
  • Wysokość dofinansowania dla fotowoltaiki z magazynem energii elektrycznej: do 16 000 zł
  • Wysokość dofinansowania dla fotowoltaiki z magazynem energii elektrycznej i ciepła: do 19 000 zł
  • Intensywność dofinansowania: do 50% kosztów kwalifikowanych
  • Dla kogo: osoby fizyczne wytwarzające energię elektryczną na własne potrzeby, które zawarły umowę kompleksową regulującą kwestie związane z wprowadzeniem do sieci energii elektrycznej wytworzonej w mikroinstalacji

Co istotne, w programie "Mój Prąd 5.0" wprowadzono dodatkowe wsparcie dla magazynów energii, co ma zachęcić prosumentów do zwiększenia autokonsumpcji wyprodukowanej energii. Jest to odpowiedź na zmiany w systemie rozliczeń prosumentów wprowadzone w 2022 roku.

Program "Czyste Powietrze"

Program "Czyste Powietrze" koncentruje się przede wszystkim na wymianie nieefektywnych źródeł ciepła i termomodernizacji budynków, ale obejmuje również dofinansowanie do odnawialnych źródeł energii jako elementu większego projektu modernizacji.

Najważniejsze informacje o programie "Czyste Powietrze" w kontekście OZE:

  • Dofinansowanie do fotowoltaiki: do 30 000 zł (jako element większego projektu)
  • Dofinansowanie do pomp ciepła: do 25 000-60 000 zł (w zależności od rodzaju pompy ciepła i poziomu dofinansowania)
  • Poziomy dofinansowania: podstawowy (do 30% kosztów kwalifikowanych), podwyższony (do 60% kosztów kwalifikowanych) i najwyższy (do 90% kosztów kwalifikowanych) - w zależności od dochodów gospodarstwa domowego
  • Dla kogo: właściciele i współwłaściciele jednorodzinnych budynków mieszkalnych

Ważne jest, aby pamiętać, że w programie "Czyste Powietrze" fotowoltaika i inne OZE mogą być dofinansowane tylko jako część większego projektu obejmującego wymianę źródła ciepła i/lub termomodernizację budynku.

Program "Moje Ciepło"

Program "Moje Ciepło" został uruchomiony przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) i koncentruje się na dofinansowaniu zakupu i montażu pomp ciepła w nowych budynkach mieszkalnych o podwyższonym standardzie energetycznym.

Najważniejsze informacje o programie "Moje Ciepło":

  • Budżet programu: 600 mln złotych
  • Okres wdrażania: 2022-2026
  • Wysokość dofinansowania: do 7 000 - 21 000 zł (w zależności od rodzaju pompy ciepła)
  • Intensywność dofinansowania: do 30% lub 45% kosztów kwalifikowanych (wyższa dla osób z Kartą Dużej Rodziny)
  • Dla kogo: beneficjentem może być osoba fizyczna będąca właścicielem lub współwłaścicielem nowego budynku mieszkalnego jednorodzinnego

Program "Moje Ciepło" jest skierowany wyłącznie do właścicieli nowych budynków mieszkalnych o podwyższonym standardzie energetycznym, czyli takich, które spełniają wymogi określone w Warunkach Technicznych na rok 2021.

Programy wsparcia dla spółdzielni i wspólnot mieszkaniowych

Program "Ciepłe Mieszkanie"

Program "Ciepłe Mieszkanie" jest skierowany do właścicieli lokali mieszkalnych w budynkach wielorodzinnych (od 3 do 20 lokali). Program jest wdrażany za pośrednictwem gmin, które otrzymują środki z NFOŚiGW, a następnie przekazują je końcowym beneficjentom.

Najważniejsze informacje o programie "Ciepłe Mieszkanie":

  • Budżet programu: 1,4 mld złotych
  • Okres wdrażania: 2022-2026
  • Maksymalna wartość dofinansowania dla pojedynczego lokalu: od 15 000 zł do 37 500 zł (w zależności od poziomu dofinansowania)
  • Poziomy dofinansowania: podstawowy (do 30% kosztów kwalifikowanych), podwyższony (do 60%) i najwyższy (do 90%) - w zależności od dochodów
  • Dla kogo: właściciele lokali mieszkalnych w budynkach wielorodzinnych

W ramach programu można uzyskać dofinansowanie m.in. do pomp ciepła i podłączenia do efektywnego energetycznie systemu ciepłowniczego.

Programy wsparcia dla przedsiębiorstw

Fundusz Termomodernizacji i Remontów

Fundusz Termomodernizacji i Remontów (FTiR) oferuje wsparcie w formie premii termomodernizacyjnej, która może pokryć część kosztów związanych z poprawą efektywności energetycznej budynków, w tym instalacji odnawialnych źródeł energii.

Najważniejsze informacje o premii termomodernizacyjnej z FTiR:

  • Wysokość premii: do 16% kosztów przedsięwzięcia termomodernizacyjnego
  • Dodatkowe wsparcie: możliwość uzyskania dodatkowej premii w wysokości 5% w przypadku montażu mikroinstalacji OZE
  • Dla kogo: właściciele lub zarządcy budynków mieszkalnych, budynków zbiorowego zamieszkania, budynków użyteczności publicznej, lokalnych sieci ciepłowniczych i lokalnych źródeł ciepła

Program "Energia dla wsi"

Program "Energia dla wsi" jest skierowany do rolników, spółdzielni energetycznych oraz lokalnych społeczności wiejskich i ma na celu wsparcie rozwoju odnawialnych źródeł energii na obszarach wiejskich.

Najważniejsze informacje o programie "Energia dla wsi":

  • Budżet programu: 1 mld złotych
  • Okres wdrażania: 2023-2030
  • Formy wsparcia: dotacje do 65% kosztów kwalifikowanych oraz pożyczki
  • Dla kogo: rolnicy indywidualni, spółdzielnie energetyczne, jednostki samorządu terytorialnego z obszarów wiejskich

W ramach programu można uzyskać dofinansowanie do instalacji fotowoltaicznych, biogazowni rolniczych, magazynów energii i innych rozwiązań z zakresu OZE.

Ulgi podatkowe i inne formy wsparcia

Ulga termomodernizacyjna

Ulga termomodernizacyjna pozwala właścicielom lub współwłaścicielom budynków mieszkalnych jednorodzinnych odliczyć od podstawy opodatkowania wydatki poniesione na realizację przedsięwzięcia termomodernizacyjnego, w tym instalację OZE.

Najważniejsze informacje o uldze termomodernizacyjnej:

  • Maksymalna kwota odliczenia: do 53 000 zł na podatnika
  • Okres rozliczenia: wydatki poniesione w okresie do 3 lat
  • Dla kogo: podatnicy będący właścicielami lub współwłaścicielami budynków mieszkalnych jednorodzinnych

W ramach ulgi termomodernizacyjnej można odliczyć wydatki na:

  • Zakup i montaż instalacji fotowoltaicznej
  • Zakup i montaż pompy ciepła
  • Zakup i montaż kolektorów słonecznych
  • Zakup i montaż magazynu energii
  • Inne wydatki związane z termomodernizacją budynku

Obniżona stawka VAT dla mikroinstalacji OZE

Od 1 kwietnia 2022 roku obowiązuje obniżona do 0% stawka VAT na panele fotowoltaiczne, pompy ciepła, kolektory słoneczne i inne urządzenia z zakresu OZE dla budownictwa mieszkaniowego. Ta obniżka była pierwotnie czasowa (do końca 2022 roku), ale została przedłużona na 2023 rok.

Jak połączyć różne formy wsparcia?

Wiele programów wsparcia można łączyć ze sobą, co pozwala na maksymalizację korzyści finansowych. Jednak istnieją pewne ograniczenia i zasady, które należy brać pod uwagę:

  • Zakaz podwójnego finansowania: ten sam koszt nie może być finansowany z dwóch różnych źródeł publicznych.
  • Kombinacja dotacji i ulgi podatkowej: w wielu przypadkach możliwe jest połączenie dotacji (np. z programu "Mój Prąd") z ulgą termomodernizacyjną, przy czym od podstawy odliczenia w ramach ulgi należy odjąć wartość otrzymanej dotacji.
  • Łączenie programów: niektóre programy mogą się uzupełniać, np. można połączyć podstawową dotację z programu "Czyste Powietrze" na wymianę źródła ciepła z dotacją z programu "Mój Prąd" na instalację fotowoltaiczną.

Jak skutecznie ubiegać się o wsparcie finansowe?

Aby zwiększyć szanse na uzyskanie wsparcia finansowego, warto stosować się do następujących wskazówek:

  • Dokładne zapoznanie się z warunkami programu: przed złożeniem wniosku należy dokładnie zapoznać się z regulaminem programu, kryteriami kwalifikacji i listą wymaganych dokumentów.
  • Przygotowanie kompletnej dokumentacji: brak wymaganych dokumentów lub błędy w ich wypełnieniu mogą prowadzić do odrzucenia wniosku lub opóźnień w jego rozpatrywaniu.
  • Konsultacja z ekspertem: warto skonsultować się z doradcą energetycznym lub specjalistą ds. dotacji, który pomoże wybrać najbardziej odpowiedni program i przeprowadzi przez proces aplikacyjny.
  • Zachowanie harmonogramu: wiele programów ma ograniczone budżety i funkcjonuje na zasadzie "kto pierwszy, ten lepszy", dlatego ważne jest, aby złożyć wniosek jak najwcześniej po otwarciu naboru.

Wnioski

Rok 2023 przyniósł wiele możliwości finansowania inwestycji w odnawialne źródła energii w Polsce. Różnorodność dostępnych programów wsparcia pozwala na znalezienie odpowiedniego rozwiązania dla różnych grup beneficjentów, zarówno osób fizycznych, jak i przedsiębiorstw czy wspólnot mieszkaniowych.

Kluczowym trendem w 2023 roku jest nacisk na magazynowanie energii, które pozwala na lepsze wykorzystanie energii produkowanej przez instalacje OZE. Dodatkowo, coraz większy nacisk kładzie się na kompleksowe podejście do transformacji energetycznej, łączące różne technologie OZE z termomodernizacją budynków.

Warto regularnie śledzić aktualne informacje o dostępnych programach wsparcia, ponieważ mogą one ulegać zmianom, a nowe nabory są często ogłaszane z krótkim wyprzedzeniem. W ParetCorne jesteśmy na bieżąco z najnowszymi zmianami w systemach wsparcia i chętnie pomożemy w wyborze najlepszego rozwiązania dla indywidualnych potrzeb naszych klientów.